PHP, güvenli, öğrenmesi ve kullanımı kolay, oldukça hızlı bir şekilde site geliştirmek için kullanılabilen, internetin en yaygın dillerinden biridir. Bunda wordpressin katkısı yadsınamaz tabiki. Her platformda çalıştırılabilir, geliştirme ortamının kurulumu çok kolaydır, inanılmaz sayıda kaynak bulunabilir. Bu yüzden pek çok insan tarafından sevilmekte ve kullanılmaktadır.
Ancak diğer taraftan "PHP ile çalışmayan" pek çok geliştirici tarafından yerden yere vurulmaktadır, bakınız neredeyse her yıl "PHP öldü" şeklinde makaleler yayımlanır ancak php ısrarla varlığına devam etmektedir.
Peki PHP neden diğer mahalle tarafından sevilmez?
Şahsi görüşüme göre sorunun temelinde aslında PHP topluluğu yatmaktadır. PHP yapısı gereği çok kolay öğrenilebilir, bu yüzden de eğitimli / eğitimsiz pek çok geliştirici tarafından kullanılmaktadır. Aslında küçümsenen dilin kendisi değil bu dili kullanan geliştiriciler ve onların yöntemleridir. Gerçektende yazılım geliştirme prensiplerine aşina olmayan pek çok “geliştirici” kısa zamanda PHP ile uygulama / web sitesi geliştirmeye başlamakta. Dahası, PHP 'yi iyi kötü öğrenmiş, yazılım geliştirme prensiplerinden uzak ama iletişimi güçlü kişiler youtube üzerinden eğitim serileri hazırlamakta ve aslında yazılımdan pek de nasibini almamış bu kitleye “eğitim” vermekte. Bunun sonucunda internet çöplüğüne her geçen gün yeni çöpler eklenmekte.
Herkes hemfikirdir ki PHP’nin başından beri sorunu, standartlarının olmaması, çalakalem yazılabilmesi ve topluluğun çoğunluğunun da standartları pek önemsemeyen insanlar olmasıydı. Hani yazılım ve web işleriyle uğraşanların çok duyduğu “Benim amcaoğlu da web sitesi yapıyor” cümlesindeki amcaoğlu da PHP ile yazıyordu. Sonuç olarak kalitesiz işlerin sayısı kalitelilerin sayısını kat be kat aştı ve böyle bir algı gelişti.
Aslında PHP, 5.6 'dan sonra özellikle 7 ile birlikte OOP desteği konusunda önemli gelişmeler gösterdi, PHP frameworkleri ile birlikte standartlar oturmaya başladı. Özellikle Laravel ile birlikte artık PHP dünyası özlediği standartlara kavuştu. Fakat -bence- iki nedenden ötürü halen bu algı kırılamıyor: Birincisi hala eskisi gibi paldır küldür PHP yazılıyor ve bu engellenemiyor. İkincisi halen PHP developerlarının büyük çoğunluğu yazılım geliştirme prensiplerinden bihaber, atalarından gördükleri şekilde yazmaya devam ediyor.
Aslında belki PHP’yi geliştiren ekip, yeni versiyonlarda olması gereken kuralları geliştiricilere dayatarak, onların olması gerektiği gibi yazmasını ve zaman içinde taşların yerine oturmasını sağlayabilir ancak yapmıyorlar. Bunun temel nedeninin varolan geliştiricilerini kaybetmemek olduğunu düşünüyorum. Belki sizler hatırlamazsınız ama Visual Basic diye bir programla dili vardı. Dünya genelinde 10 milyon lisanslı kullanıcısı bulunmaktaydı ki lisanssız kullananlarla birlikte bu sayının kat be kat fazlasına eriştiği düşünülüyordu. Microsoft, Visual Studio 6 versiyonundan sonra .NET’e geçince tüm geliştirme dillerini de .NET ortamına taşıdı. Visual Basic 6 oldu size VB.NET . Başlarda Visual Basic geliştiricileri buna çok sevinmişlerdi ancak sonra beklenmeyen birşey oldu. Bu yeni VB.NET, onların alıştığı gibi değildi, eski VB6’da tip tanımlamıyorlar, istedikleri değeri istedikleri yerde kullanıyorlar, kurallara takılmıyorlardı. Yeni ortam onları yazmaları gerektiği gibi yazmaya zorlayınca hepsi özgür kuşlar misali başka dillere (çoğu C#'a) uçtular ve visual basic yok oldu. İşte radikal bir değişiklik PHP için de böyle bir tehlike barındırıyor ve tahminimce bu yüzden yapılmıyor.
Oysa PHP, ehil ellerde oldukça iyi bir programlama dili. Bitrix24'ün eski sürümleri hatta facebook’un ilk sürümleri bile php ile yazılmıştı. Bizzat benim de dahil olduğum çok iyi ekipler, PHP ile çok başarılı projelere imza attılar.
Yine de ümit veren gelişmeler var. Laravel bambaşka bir soluk getirdi sektöre, yeni geliştiriciler çok iyi uyum sağladılar, eski dinazorlar bile yavaş yavaş kurallara uygun şekilde yazmaya başladı. Bu yüzden bir ümit, belki ilerleyen zamanlarda PHP hakkındaki bu ön yargı kırılacaktır. Bir de şu application server sorununu çözseler…
Son söz olarak “Long live PHP”
